Балалар мен жас?сп?р?мдер гигиенасы п?н? - денсаулық сақтау ж?йес?н?? ?с-т?ж?рибел?к саласы рет?нде ?с?п келе жатқан ұрпақтарды? денсаулығын сақтап, нығайтуға бағытталған профилактикалық ша-раларды ??деп, нег?здеуге арналған ғылым. Бұл п?н ?с?п келе жатқан организмге қоршаған ортаны? ?р т?рл? факторларыны? ?сер ету?н зерттеумен ж?не болашақта осы факторларды? организмге ?сер?н бол-жаумен айналысады.
«Балалар мен жас?сп?р?мдерд?? денсаулығы мен дамуы» атты еуропалық стратегияда» (2005) «Бала - б?зд?? болашағымызды? қаржы салушысы деп жазылған. Оларды? денсаулығы сонымен қатар, б?з оларды? ?су? мен дамуын, ?су де?гей?н, кемелд? жасты? жет?ст?ктер?не жету?не дей?н алдағы онжылдықта еуропа елдер?н?? қолайлы жағдайлары мен тұрақтылық де?гей?не т?келей қатысты».
10.1. ҚАЗ?РГ? ЗАМАНҒЫ БАЛАЛАР МЕН ЖАС?СП?Р?МДЕРД?? ДЕНСАУЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ
Балаларды? ?су? мен дамуы, оларды? денсулық жағдайы ?лкен ?леу-метт?к ж?не медициналық ма?ызға ие ж?не де халыққа санитарлық-эпидемиологиялық қолайлы жағдайына қызмет етуш? индикатор.
Каз?рг? та?дағы балалар мен жас ?сп?р?мдерд?? ?су? мен дамуы ?леуметт?к-экономикалық нег?зг? м?селе.
Организмн?? дамуы мен ?су? жалпы биологиялық ма?ызға ие, оларға репродуктивт?, интеллектуалды ж?не адамны? ?леуметт?к да-муы жатады. Даму мен ?су б?р-б?р?мен ?зд?кс?з байланыста болады. ?су ?рд?с? дамушы ағзаны? сандық құрылымы мен функцияны? ?згеру?не алып келед?, ?су ?рд?с? морфологиялық ж?не физиологиялық ж?йен?? сапалық құрылымына ?келед?.
Кей жағдайларда ?су ?рд?с? ағза т?ндер?н?? б?р уақытта ?р т?рл? ?згер?с?не ?келед?, ?суд?? та? қаларлық феномен? деп те айтады.
Адам ?м?р?н?? алғашқы жылдарында постнаталды онтогенез қарқын-ды болады (1,5 - есе ұзындығыны? ?су? ж?не 1 жыл ?ш?нде дене сал-мағыны? 3-4 есе артуы, ?суд?? артықшылығы кеуден?? арқасында), 5-6 жаста (жартылай ?суд?? қарқыны, н?тижес?нде бала ересек денен?? ұзындығыны? 70%-на жетед?; 13-15 жасында (пуберанттық қарқынды даму кеуден?? ж?не денен?? ұзындығыны? ?су?нде).